معارف
قدیمی ترین روزنامه ایران با ۹۴سال انتشار مستمر
روزنامه اطلاعات

معارف

  • نسیء و گاهشماری ها
    حجت الاسلام والمسلمین رشید داودی - بخش پنجم و پایانی
    شنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۰
    نکته ششم: در گفتار هشتم فلسفه و علت تحریم نسیء و چرایی ابطال آن مورد بحث قرار گرفته که در مجموع می توان فلسفه تحریم و علت بطان نسیء در اسلام را در این موارد خلاصه کرد: یک: تعلّق یافتن احکام دینی بر اوقات و زمان‌های غیر واقعی: با توجه به اینکه احکام الهی بر اوقات و زمان ماههای قمری قرار گرفته بود و انجام نسیء موجب برهم خوردن نظم ماههای قمری شده بود، لاجرم احکام و مناسک دینی بر مدار ماههای قراردادی و اعتباری مستقر گردید و همین امر، موجب […]
  • درختکاری در احادیث
    حجت الاسلام والمسلمین احمد صادقی اردستانی
    شنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۰
      آفریدگار حکیم در قرآن کریم، منشأ پدید آمدن و آفرینش انسان را «زمین» معرفی کرده و این رسالت هم به وی واگذار گردیده که «زمین را آبادانی و عمران بخشد».۱ البته اگر در آیات دیگر قرآن، خلقت انسان از «گِل»، «گل خشک چون سفال»، «گل سیاه همچون لجن» بیان گردیده، با «منشأ بودن زمین» منافاتی ندارد؛ زیرا همه موارد اشاره شده، یعنی «گل خشک و سفال و لجن سیاه»۲ از عناصر مادی زمین هستند. روایت شده دو مرد به حضور پیامبر اکرم(ص) رسیدند، یکی از آنان به دیگری گفت: […]

      آفریدگار حکیم در قرآن کریم، منشأ پدید آمدن و آفرینش انسان را «زمین» معرفی کرده و این رسالت هم به وی واگذار گردیده که «زمین را آبادانی و عمران بخشد».۱ البته اگر در آیات دیگر قرآن، خلقت انسان از «گِل»، «گل خشک چون سفال»، «گل سیاه همچون لجن» بیان گردیده، با «منشأ بودن زمین» منافاتی ندارد؛ زیرا همه موارد اشاره شده، یعنی «گل خشک و سفال و لجن سیاه»۲ از عناصر مادی زمین هستند. روایت شده دو مرد به حضور پیامبر اکرم(ص) رسیدند، یکی از آنان به دیگری گفت: […]
  • نسیء و ماههای حرام در گاهشماری ها و تفاسیر
    شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۰
      فهم متن اگرچه در دوران معاصر با طرح نظریات متعددی همچون روش‌شناسی هرمنوتیکی، اهمیتی افزون یافته است، اما عمری به درازای تاریخ دارد؛ چه، متن نه به معنای نوشتار که اعم از هر رفتار، گفتار و نوشتار است و نه برای فهم متون نوپیدا، که روشی برای فهم متون برجای مانده در هر زمان و مکانی است؛ و روشن است که این موارد، همزاد آفرینش انسان بوده‌اند. و تاریخ علم نشان از تلاش گستردة دانشمندان و اندیشوران برای فهم متون پیشینیان دارد و در این مسیر، هر چه ارزش، […]

      فهم متن اگرچه در دوران معاصر با طرح نظریات متعددی همچون روش‌شناسی هرمنوتیکی، اهمیتی افزون یافته است، اما عمری به درازای تاریخ دارد؛ چه، متن نه به معنای نوشتار که اعم از هر رفتار، گفتار و نوشتار است و نه برای فهم متون نوپیدا، که روشی برای فهم متون برجای مانده در هر زمان و مکانی است؛ و روشن است که این موارد، همزاد آفرینش انسان بوده‌اند. و تاریخ علم نشان از تلاش گستردة دانشمندان و اندیشوران برای فهم متون پیشینیان دارد و در این مسیر، هر چه ارزش، […]
  • نسیء یا کبیسه؟
    آیت‌الله سیدحسن خمینی
    شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۰
      «انّما النَسیءُ زیاده فی الکُفر یُضلُّ به الذین کفروا یُحلّونهُ عاماً و یُحرّمُونهُ عاما لیُواطئُوا عدّه ما حرّم الله فیُحلّوا ما حرّم الله زُیّن لهُم سُوءُ أعمالهم والله لا یهدی القوم الکافرین».۱ داستان کتاب «نسیء و کبیسه» از یک طرح ساده شروع شد. سالها قبل، به نظر من رسیده بود که تطبیق تقویم شمسی و تقویم قمری می‌تواند نگاه جدیدی را در فهم روایات پدید آورد. این بحث در میان جمعی از دوستان مطرح بود و در آن میان برادرم جناب حجت الاسلام والمسلمین رشید داودی این مبحث را […]

      «انّما النَسیءُ زیاده فی الکُفر یُضلُّ به الذین کفروا یُحلّونهُ عاماً و یُحرّمُونهُ عاما لیُواطئُوا عدّه ما حرّم الله فیُحلّوا ما حرّم الله زُیّن لهُم سُوءُ أعمالهم والله لا یهدی القوم الکافرین».۱ داستان کتاب «نسیء و کبیسه» از یک طرح ساده شروع شد. سالها قبل، به نظر من رسیده بود که تطبیق تقویم شمسی و تقویم قمری می‌تواند نگاه جدیدی را در فهم روایات پدید آورد. این بحث در میان جمعی از دوستان مطرح بود و در آن میان برادرم جناب حجت الاسلام والمسلمین رشید داودی این مبحث را […]
  • آیات اخلاقی قرآن
    آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری
    شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۰
      صبر خانوادگی اگر دنیا بخواهیم، باید در خانه صبر و عفو و گذشت و ایثار و فداکاری باشد؛ اگر هم آخرت بخواهیم، بالاترین ثواب‌ها برای صبر بر بدی در نظر گرفته شده است؛ یعنی زن با بدی شوهر بسازد و شوهر هم بدی زن را تحمل کند. علامه مجلسی دو روایت نبوی نقل می‌کند، یکی راجع به معاذ و یکی هم راجع به یک جوانی. وقتی معاذ که از اصحاب بود، فوت کرد، پیغمبر اکرم(ص) با پای برهنه در تشییع جنازه او شرکت کردند و فرمودند: «ملائکه به تشییع […]

      صبر خانوادگی اگر دنیا بخواهیم، باید در خانه صبر و عفو و گذشت و ایثار و فداکاری باشد؛ اگر هم آخرت بخواهیم، بالاترین ثواب‌ها برای صبر بر بدی در نظر گرفته شده است؛ یعنی زن با بدی شوهر بسازد و شوهر هم بدی زن را تحمل کند. علامه مجلسی دو روایت نبوی نقل می‌کند، یکی راجع به معاذ و یکی هم راجع به یک جوانی. وقتی معاذ که از اصحاب بود، فوت کرد، پیغمبر اکرم(ص) با پای برهنه در تشییع جنازه او شرکت کردند و فرمودند: «ملائکه به تشییع […]
  • تقدم اخلاق
    حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی - بخش دوم و پایانی
    شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۰
      دو) قلمرو نظریه تقدم اخلاق دامنه و گستره این نظریه را در همه زمینه‌ها و عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی و خانوادگی ساری و جاری می‌دانیم. این عرصه‌ها عبارتند از: ۱ـ ایمان و باور؛ ۲٫ اندیشه و تفکر؛ ۳٫ دانش و علوم؛ ۴٫ تعلیم و تربیت؛ ۵٫ کردار و رفتار؛ ۶٫ تصمیم‌گیری؛ ۷٫ قضاوت و داوری؛ ۸٫ ریاست و مدیریت. تقدمی را که در مبحث پیش توضیح دادیم، در تمامی این هشت مورد قابل اثبات است. اینک به ذکر مستندات و شواهد اجمالی و به اختصار برای هر کدام […]

      دو) قلمرو نظریه تقدم اخلاق دامنه و گستره این نظریه را در همه زمینه‌ها و عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی و خانوادگی ساری و جاری می‌دانیم. این عرصه‌ها عبارتند از: ۱ـ ایمان و باور؛ ۲٫ اندیشه و تفکر؛ ۳٫ دانش و علوم؛ ۴٫ تعلیم و تربیت؛ ۵٫ کردار و رفتار؛ ۶٫ تصمیم‌گیری؛ ۷٫ قضاوت و داوری؛ ۸٫ ریاست و مدیریت. تقدمی را که در مبحث پیش توضیح دادیم، در تمامی این هشت مورد قابل اثبات است. اینک به ذکر مستندات و شواهد اجمالی و به اختصار برای هر کدام […]
  • آیات اخلاقی قرآن
    آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری
    شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۰
      صبر خانوادگی توافق اخلاقیِ صد در صد بین دو نفر، محال است. بعضی بزرگان گفته‌اند انسان نوع منحصر به فرد است. ما به اندازه چند میلیارد جمعیت، انسان داریم. به هر حال توافق اخلاقی صد در صد بین زن و شوهر محال است. اگر پنجاه درصد توافق داشته باشند، خوب است و اگر هفتاد درصد باشد که نمونه است و کم پیدا می‌شود. اختلاف و ناسازگاری همسران، زندگی را جهنم می‌کند و آن دیگر زندگی نیست، بلکه مردگی و مرگ تدریجی است. چه کنیم که میزان سازگاری زن و […]

      صبر خانوادگی توافق اخلاقیِ صد در صد بین دو نفر، محال است. بعضی بزرگان گفته‌اند انسان نوع منحصر به فرد است. ما به اندازه چند میلیارد جمعیت، انسان داریم. به هر حال توافق اخلاقی صد در صد بین زن و شوهر محال است. اگر پنجاه درصد توافق داشته باشند، خوب است و اگر هفتاد درصد باشد که نمونه است و کم پیدا می‌شود. اختلاف و ناسازگاری همسران، زندگی را جهنم می‌کند و آن دیگر زندگی نیست، بلکه مردگی و مرگ تدریجی است. چه کنیم که میزان سازگاری زن و […]
  • نظریه تقدم اخلاق
    حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی - بخش اول
    شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۰
      دغدغه اصلی این نوشتار، بررسی نسبت میان اخلاق و پاره‌ای از واقعیت‌های ارزشی در زندگی فردی و اجتماعی انسان است، مانند: باور، اندیشه، دانش و سیاست. این ایده برخاسته از مشاهدة بی‌اخلاقی‌های بسیار در روابط خانوادگی و اجتماعی است که با غیبت اخلاق، حضور واقعیت‌های ارزشمندی چون ایمان، دانش و اندیشه، کم‌اثر یا بی‌خاصیت می‌شود. بسیار می‌بینیم دانشمندانی با دانش فراوان به جهت ضعف اخلاق، قدرت اثرگذاری دانششان کم شده است، به سخن دیگر به خاطر ضعف اخلاق نتوانسته‌اند تأثیرگذار مفیدی باشند و خود و دیگران از دانش آنها […]

      دغدغه اصلی این نوشتار، بررسی نسبت میان اخلاق و پاره‌ای از واقعیت‌های ارزشی در زندگی فردی و اجتماعی انسان است، مانند: باور، اندیشه، دانش و سیاست. این ایده برخاسته از مشاهدة بی‌اخلاقی‌های بسیار در روابط خانوادگی و اجتماعی است که با غیبت اخلاق، حضور واقعیت‌های ارزشمندی چون ایمان، دانش و اندیشه، کم‌اثر یا بی‌خاصیت می‌شود. بسیار می‌بینیم دانشمندانی با دانش فراوان به جهت ضعف اخلاق، قدرت اثرگذاری دانششان کم شده است، به سخن دیگر به خاطر ضعف اخلاق نتوانسته‌اند تأثیرگذار مفیدی باشند و خود و دیگران از دانش آنها […]
  • کُربَن و الهیات تنزیهی
    ساسان یغمایی - بخش سوم و پایانی
    شنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۰
    مقام امامت این مقام مرتبه ظهور امر ولایت است؛ یعنی مراتبی که در سه مقام قبلی در مواضع رسالت مکنون بود، در مرتبه امامت آشکار می‌گردد. در واقع مرتبه امامت، مرتبه ظهور «روح» است، همان روح که در آیه «یسئلونک عن الرّوح قل الروح من امر ربی» به آن اشاره شده است. این روح از جنس امر و حکم و مشیت خداست؛ روحی است الهی که آن را به خدا نسبت می‌دهند و جایز نیست به غیر از خدا نسبت دهند. پس مرتبه امامت، روح‌‌الله است، چنان‌که در زیارت آمده […]
  • گوهر حکمت
    گزیده‌ای از فرمایشات حضرت امام جواد(ع)
    شنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۰
      حضرت ابوجعفر محمد بن علی‌(ع) نهمین امام از ائمه دوازده‌گانه(ع) و یازدهمین معصوم از چهارده معصوم است. تولد آن حضرت در سال ۱۹۵ق و وفات ایشان در سال ۲۲۰ق در بغداد اتفاق افتاد. مزار آن حضرت در کنار قبر جدش امام موسی‌الکاظم(ع) است. امام جواد(ع) در علم و حلم و فصاحت و عبادت و سایر فضایل اخلاقی ممتاز بود. زبانی بلیغ و گویا داشت و مسائل علمی را بالبداهه پاسخ می‌فرمود. با وجود کمی سن، در علوم و حکم و فضائل و آداب نظیر نداشت. از پدر بزرگوارش روایت […]

      حضرت ابوجعفر محمد بن علی‌(ع) نهمین امام از ائمه دوازده‌گانه(ع) و یازدهمین معصوم از چهارده معصوم است. تولد آن حضرت در سال ۱۹۵ق و وفات ایشان در سال ۲۲۰ق در بغداد اتفاق افتاد. مزار آن حضرت در کنار قبر جدش امام موسی‌الکاظم(ع) است. امام جواد(ع) در علم و حلم و فصاحت و عبادت و سایر فضایل اخلاقی ممتاز بود. زبانی بلیغ و گویا داشت و مسائل علمی را بالبداهه پاسخ می‌فرمود. با وجود کمی سن، در علوم و حکم و فضائل و آداب نظیر نداشت. از پدر بزرگوارش روایت […]
Page 1 of 14112345...Last »