یک روزنامه عربی با انتشار یادداشتی به بررسی چشم‌انداز فراروی داعش با به قتل رسیدن سرکرده دوم این گروه تروریستی پرداخت و نوشت که این امر تنها موجب ایجاد یک سردرگمی موقت در این گروه تروریستی می‌شود.به گزارش فارس، اعلام آمریکایی ها مبنی بر حذف فیزیکی «عبدالله قرداش» معروف به «ابوابراهیم الهاشمی القرشی» سرکرده «داعش» در روز پنجشنبه پیش، طی یک حمله آمریکایی به منزلی که او در منطقه «أطمه» در حومه ادلب حضور داشت، سوالاتی را در خصوص سرنوشت این گروه تروریستی پس از مرگ سرکرده آن، به وجود آورده است.وبگاه روزنامه قطری «العربی الجدید» با انتشار یادداشتی با این محور نوشت: «اکثر تحلیلگران و کارشناسان این‌که کشته شدن سرکرده داعش ضربه سختی به این سازمان تروریستی وارد کند را رد می‌کنند زیرا مشخص است که سازمانهای افراطی مشابه «القاعده»، هر باری که سرکرده آن کشته شود، باز به کار خود ادامه می‌دهند، به خصوص که آنها متکی به قوانین و قواعدی برای انتخاب سرکرده‌ها و رهبران جدید هستند».در ادامه این یادداشت آمده است، با این وجود، انتظار می‌رود که کشتن القرشی، داعش را، هرچند موقت، سردرگم کند و منجر به عقب‌نشینی از استراتژی شود که به نظر می‌رسید القرشی به دنبال تداوم آن با راه‌اندازی یک جنگ چریکی به‌ویژه در عراق و سوریه بود.بنا بر این یادداشت، همچنین این سازمان باید مکان‌های حضور فرماندهان و سرکرده‌های خود را و نیز روش‌های ارتباطی را تغییر دهد، زیرا به نظر می‌رسد ائتلاف بین‌المللی موسوم به مبارزه با تروریسم به رهبری ایالات متحده که دائماً تهدید به تعقیب سران این سازمان کرده است، موفق به نفوذ آن شده است.انتظار می‌رود که داعش با تاخیر به مرگ سرکرده خود اعتراف کند و فعلا اقدام به رایزنی برای انتخاب سرکرده جدید و سازماندهی مجدد داخلی خود کند، مشابه آنچه پس از کشته شدن ابوعمر البغدادی در سال ۲۰۱۰و سپس ابوبکر البغدادی در سال ۲۰۱۹روی داد. نویسنده در ادامه نوشت: «القرشی از اواخر اکتبر ۲۰۱۹ که سرکردگی این سازمان را به جای البغدادی به دست گرفت، استراتژی جنگ چریکی را علیه نیروهای عراقی، «نیروهای سوریه دموکراتیک» (قسد؛SDF) و نظام سوریه در بادیه این کشور اتخاذ کرد و با گروه‌های موسوم به «الجیش الوطنی» سوریه در شمال این کشور و در داخل شهرها و روستاها با کارگذاری بمب‌های دست ساز و خودروهای بمب‌گذاری شده؛ مقابله می‌کرد.
القرشی و سازماندهی مجدد داعش
القرشی با سیاست تمرکززدایی، بدون غفلت از سیاست تصمیم مرکزی، یعنی پیوند قوی‌تر زیرشاخه‌ها و هسته‌های تروریستی با تصمیم مرکزی، تلاش کرد تا داعش را بازسازی کند و غنائم به دست آورد. همانطور که در حمله اخیر به زندان غویران در «الحسکه» سوریه اقدام کرد. اقدامی که نیازمند یک تصمیم مرکزی و هماهنگی میان هسته‌های مختلف بود.در خصوص پیامدهای مرگ القرشی بر داعش، عباس شریفه، پژوهشگر متخصص در امور گروه‌های اسلامی، در مصاحبه با العربی الجدید گفت که غیبت القرشی تا حدی بر فعالیت این سازمان تأثیر خواهد داشت. اما این گروه تروریستی قادر است از مرگ رهبر خود عبور کند و دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد.
بازگشت داعش
وی توضیح داد: مرگ القرشی خسران بزرگی برای داعش است؛ داعش پس از ادامه فعالیت غیرمتمرکز این سازمان در طول مرحله پیش، تلاش می‌کرد تا در راستای هماهنگی بین شاخه‌ها، به خود جانی ببخشد و کار کند. لذا انتظار می‌رود که پیش از از سرگیری مجدد فعالیت خود، در یک وضعیت پسرفت قرار گیرد.به اعتقاد این تحلیلگر، چنین سازمان‌هایی اساساً تحت تأثیر قتل رهبران خود قرار نمی‌گیرند، اگرچه چنین رویدادهایی می تواند آنها را برای مدتی سردرگم کند. آنها با قوانین تغذیه می‌شوند و لذا می‌توانند خود را ترمیم کنند و رهبران جدید را در بازه‌های زمانی محدود تعیین کنند.وی در خصوص اسامی نامزدهای جانشینی القرشی در راس این سازمان گفت که نمی‌توان اسامی روشنی برای سرکرده جدید گمانه‌زنی کرد، اما به احتمال زیاد شاخه عراق همچنان کنترل سازمان و رهبر جدید آن را در دست خواهد داشت و مانند دفعات قبل، سرکرده جدید نیز از عراق خواهد بود.عباس شریفه افزود: القرشی به طور کامل در رسانه‌ها غایب بود و در دوران سرکردگی وی، بر خلاف البغدادی که بیشتر مشتاق ارسال پیام های رسانه‌ای بود، پیام ها و بیانیه‌های رسانه‌ای سازمان کاهش یافت.به اعتقاد این کارشناس، داعش در دوره گذشته به دلیل حملات نیروی هوایی ائتلاف بین المللی و روسیه تلاشی برای حفظ زمین نداشت، بنابراین از روش جنگ و گریز که نام آن را «جهاد النکایه» برای فرسایش دشمنان گذاشته بود، با تخریب دیوارها و به هم ریختن ذهنیت‌ها، به دنبال بازسازی ساختار خود و تجدید و بازیابی اعتماد شد. اما این به آن معنا نیست که در صورت ایجاد شرایط مناسب، هدف او از تسلط بر زمین منتفی یا کاملاً خارج از محاسبات قرار گیرد.این در حالی است که مقامات مسئول آمریکایی بنا بر اعلام «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا، از کشته شدن القرشی به عنوان ضربه سخت به سازمان داعش یاد می‌کنند. «جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا نیز به نوبه خود گفت که القرشی در تلاش بود تا داعش را به گذشته خود بازگرداند لذا کشته شدن وی ضربه محکمی به این سازمان است.اما «رشید حورانی» تحلیلگر و محقق سوری، بعید دانست که مرگ القرشی در مرحله بعدی تاثیر بسزایی بر فعالیت داعش بگذارد زیرا انتظار می‌رود که داعش پس از کشته شدن «ابوبکر البغدادی» سرکرده سابق خود، برای چنین روزی نیز آماده باشد.وی با مرتبط دانستن سرنوشت داعش به تحولات کلی منطقه، افزود: انتظار می‌رود در مدت کوتاهی رهبر جدیدی انتخاب شود که به تلاش ها برای احیای فعالیت داعش ادامه دهد و از روشی در مدیریت داخلی و خارجی پیروی کند که به آن امکان دهد حضور خود را در منطقه تحمیل کند و خود را به عنوان یک بازیگر اصلی مطرح کند.اما «هانس-جیکوب شیندلر» یکی از مقامات سابق سازمان ملل در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه می‌گوید که کشته شدن القرشی به وضوح یک شکست بزرگ برای داعش به شمار می‌رود. وی افزود: «طبعا آنها یک رهبر جدیدتعیین خواهند کرد و طرح نام آن، امروز صرفا در حد گمانه‌زنی است.. اما اشتباه این است که فکر کنیم همه چیز تمام شده است. یا این‌ه با توجه به تعداد کم حملات در اروپا و ایالات متحده، اوضاع پس از این پاکسازی صورت گرفته، بهتر می‌شود» .«وائل علون» پژوهشگر اندیشکده «جسور» در این خصوص به العربی الجدید گفت: «کشته شدن القرشی از دو جنبه تأثیر عمده‌ای بر سازمان داعش خواهد داشت؛ نخست، توانایی ائتلاف بین المللی در ردیابی و هدف قرار دادن رهبران سازمان که به شدت توانایی سازمان را برای احیای مجدد تضعیف می‌کند و دوم، شکست ائتلاف در سیاست مرکزی است که سازمان سعی کرد آن را بازگرداند، همانطور که در حمله به زندان غویران در الحسکه از آن استفاده کرد. عملیاتی که نیاز به تصمیمات مرکزی داشت و این امری بود که داعش به دنبال تقویت آن بود.وی افزود که قتل القرشی تلاش‌های داعش را در این زمینه تضعیف می‌کند و وظایف جدیدی از جمله تغییر مکان‌ها و تغییر روش‌های ارتباطی را به دلیل نفوذ ائتلاف به آن تحمیل می‌کند.علوان به نکته دیگری در ارتباط با محل استقرار سرکرده داعش، یعنی استان ادلب در شمال سوریه اشاره کرد که موضع فعالیت این سازمان نیست بلکه پناهگاهی امن برای سرکرده‌های این سازمان است. لذا انتظار می‌رود که در مرحله بعدی نظارت امنیتی بیشتری بر فعالیت این این سازمانهای تروریستی در ادلب صورت گیرد.
پیامدها فراتر از عراق و سوریه است
بر اساس این یادداشت، پیامدهایی قتل القرشی به فعالیت های «داعش» در عراق و سوریه، به ویژه پس از ظهور «ولایع خوراسان» (شاخه داعش در افغانستان) در دوره اخیر و انجام عملیاتهای متعدد آن، محدود نخواهد شد.عملیات‌هایی نظیر حمله به فرودگاه کابل در جریان عقب نشینی ایالات متحده در ماه آگوست گذشته.بنا بر این گزارش، داعش در دوران القرشی شاهد رشد چشمگیر در منطقه دریاچه چاد؛ به ویژه پس از بیعت برخی از جنگجویان گروه «بوکوحرام» (فعال در نیجریه) با وی و همچنین در آفریقای مرکزی بود. دامیان فره، مدیر شرکت «جهاد آنالیتیکس» متخصص در انالیز اطلاعات مربوط به جهاد بین‌المللی و سایبری توضیح داد که القرشی در زمان رهبری خود بر داعش، مدت‌ها قبل از این‌که طالبان به قدرت برسد، تلاش کرد تا «ولایه خراسان» را در خط مقدم صدارت قرار دهد.وی در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه گفت که داعش در سال ۲۰۲۰درخشش خود را بازیافت، قبل از این‌که عملیات آن در سال گذشته از نظر کمی و کیفی کاهش یابد.در این حال،استاندار الحسکه سوریه تأکید کرد که داعش یک طرح ساخت آمریکاست که هدفش ایجاد هرج‌ومرج و ترس و وحشت و کشتار در کشورهای جهان و تخریب هدفمند آن است. استاندار الحسکه سوریه از نقش ناکارآمد و منفی سازمانهای بین‌المللی و سازمان ملل که در این استان فعالیت می‌کنند انتقاد و تأکید کرد که این ناکارآمدی برای مقابله با درگیریهای شبه‌نظامیان کُرد موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» خود را نشان داد. «غسان حلیم خلیل» استاندار الحسکه شامگاه امروز پنجشنبه با روسای دفاتر سازمان های بین المللی فعال در این استان دیدار و از ناکارآمدی سازمانهای بین المللی برای ماوجهه با درگیریهای نیروهای دموکراتیک (وابسته به آمریکا) با عناصر داعش، انتقاد کرد.خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از این مسئول سوری گزارش داد، در جریان این درگیریها، بیش از ۴۰۰۰خانواده یعنی حدود ۳۰۰۰۰غیرنظامی از محله‌های جنوبی شهر حسکه (غویران، الزهور و النشوه) آواره شدند. آوارگی این افراد، معلول، بمباران هواپیماهای آمریکای اشغالگر و درگیری ساختگی داعش و نیروهای وابسته به آمریکاست.وی خاطر نشان کرد، ادارات دولتی سوری با همکاری موسسات خیریه و جامعه مدنی، خدمات کاملی به آوارگان ارائه کردند و آنها را در مراکز اسکان، مستقر کردند و هر چیزی را که از مشکلات آوارگان می‌کاست، فراهم کردند.استاندار الحسکه خاطر نشان کرد، سازمانهای بین المللی به خاطر فشارهای بیرونی، به خانواده‌هایی که به مناطق تحت تسلط ارتش سوریه پناهنده شدند، کمک نمی‌کنند؛ هر چند که این مؤسسات با مجوزهای صادره از سوی دولت سوریه، فعالیت می‌کنند. همین مسئله نیز، مخالف منشور سازمان ملل و حقوق بشردوستانه بین المللی است.خلیل همچنین از سکوت بین‌المللی و سازمان ملل درباره استقرار هزاران تروریست داعش توسط آمریکا انتقاد کرد؛ به نحوی که واشنگتن، مدارس را تبدیل به زندانی برای عناصر داعش کرد که شاهد این مسئله در زندان الصناعیه شهر الحسکه بودیم.وی در پایان تأکید کرد، داعش یک طرح ساخت آمریکاست که هدفش ایجاد هرج‌ومرج و ترس و وحشت و کشتار در کشورهای جهان و تخریب هدفمند آن است.چندی پیش، دو انفجار در برابر زندان الصناعه که محل نگهداری زندانیان داعشی بود، صورت گرفت و پس از آن، تروریستهای داعش به این زندان حمله کردند تا بتوانند سایر عناصر این گروه را از زندان فراری دهند. این زندان تحت کنترل متحدان آمریکا قرار داشت .عناصر داعشی پس از چند روز درگیری صوری، گروگانهای خود را که از عناصر کُرد بود، آزاد کردند. مهاجم داعش و تروریستهای زندانی نیز «با ضمانت و میانجیگری آمریکا، خود را تسلیم کردند و در ازای آن، گروگانهای نیروهای دموکراتیک را زنده تحویل دادند». شبه‌نظامیان کُرد نیز با همکاری آمریکا، با چند دستگاه اتوبوس، عناصر داعشی تسلیم شده را به مناطق نامعلومی در جنوب الحسکه منتقل کردند. شماری از عناصر داعش نیز از این زندان فرار کردند. بالگردها و پهپادهای آمریکا هم مسیر فراری دادن عناصر داعش را هموار کردند.
پشت پرده بازگشت سایه شوم داعش به عراق
حملات اخیر گروهک تروریستی داعش به مقر تیپ دوم نیروهای الحشد الشعبی در منطقه الطارمیه واقع در شمال بغداد که منجر به شهادت ۴ تن از فرماندهان الحشد الشعبی شد، از وجود یک سناریوی جدید برای بازگشت داعش به عراق حکایت دارد.حسن هانی‌زاده-کارشناس مسائل خاورمیانه در یادداشتی برای وب سایت شورای راهبردی روابط خارجی نوشت:الطارمیه یک منطقه مهم در شمال بغداد تلقی می‌شود و چندین استان غرب و شمال عراق را به شهر بغداد و سایر شهرهای عراق متصل می‌کند. در جریان حمله وحشیانه داعش به منطقه الطارمیه بغداد شماری از نیروهای رده فرماندهی الحشد الشعبی و نیز مردم عادی عراق به شهادت رسیدند.داعش از سال ۲۰۱۴ میلادی تحت نظارت نیروهای آمریکا و کمک مالی برخی کشورهای عرب منطقه از سوریه به عراق انتقال داده شد و در طول ۴ سال با اشغال بخش‌های مهمی از خاک عراق، جنایات بی‌شماری علیه مردم این کشور مرتکب شد. از همان زمان ایران در چارچوب نگاه اسلامی و انسانی خود به عراق، تمام امکانات نظامی و لجستیکی خود را در اختیار نیروهای مسلح عراق قرار داد و سرانجام در سال ۲۰۱۸ پس از ۴ سال نبرد نفسگیر میدانی ایران توانست داعش را سرکوب و بخش‌های اشغال شده عراق را آزاد کند.همزمان با این عملیات، با فتوای مرجعیت شیعه نجف و هوشمندی جریان‌های سیاسی عراق، نیروهای مردمی از جمله الحشد الشعبی، حزب الله، عصائب اهل الحق و النجباء برای دفاع از ملت عراق در برابر حملات وحشیانه داعش تاسیس شدند، اما متاسفانه جریان‌سازی‌های شدیدی از همان زمان علیه نیروهای مردمی عراق از سوی آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی رژیم‌های مرتجع عرب آغاز شد و این نیروها را در تقابل با دولت عراق معرفی کردند؛ در حالی که الحشد الشعبی بیشترین تلاش را برای حفظ امنیت فیزیکی عراق به کار گرفت .نیروهای آمریکایی مستقر در عراق نقش مستقیمی در تقویت و انتقال داعش از شرق فرات سوریه به سمت شمال و غرب عراق ایفا کردند و حتی سلاح‌های پیشرفته‌ای در اختیار این گروهک تروریستی قرار دادند. هدف آمریکا از جابجایی تروریست‌ها از شرق فرات سوریه به عراق ایجاد یک محیط بحرانی و ناامن در محدوده مرزهای مشترک عراق و سوریه بود تا از شکل‌گیری یک جبهه مشترک سوری-عراقی در نقاط مرزی مشترک دو کشور برای مقابله با گروهک‌های تروریستی جلوگیری کند، اما شکل‌گیری همکاری مشترک ایران، سوریه و عراق برای مقابله با گروهک‌های تروریستی و سازماندهی دقیق نیروهای مردمی در عراق و سوریه، طرح آمریکا را برای ایجاد شرارت در منطقه و استفاده ابزاری از گروهک‌های تروریستی ناکام گذاشت. اکنون بار دیگر نیروهای آمریکایی برای جلوگیری از تشکیل این نشست تاریخی، داعش را به انجام عملیات تروریستی علیه الحشدالشعبی تشویق کردند.شرکت رئیس جمهوری فرانسه در این نشست تاریخی قطعا بدین مفهوم خواهد بود که اتحادیه اروپا بویژه فرانسه تلاش می‌کنند تا نقش آمریکا و انگلیس را در غرب آسیا کاهش داده و خود نقش فعال‌تری در منطقه ایفا کنند. از سوی دیگر آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز همچنان درصدد استفاده ابزاری از گروهک تروریستی داعش برای ناامن کردن کشورهای عضو محور مقاومت هستند. چراکه همگرایی کشورهای منطقه به انزوای رژیم صهیونیستی منجر خواهد شد. از این رو طی روزهای اخیر چندین عملیات تروریستی علیه مقرهای الحشدالشعبی در بغداد، صلاح الدین و دیالی روی داد که هدف آن ناامن جلوه دادن عراق و جلوگیری از تشکیل نشست سران کشورهای منطقه بود.اما به نظر می‌رسد با توجه به نقش دولت عراق در حل مناقشات منطقه‌ای و تلاش برای کاهش تنش‌های میان ایران و برخی کشورهای عرب منطقه، طرح آمریکا برای ایجاد ناامنی در عراق ناکام خواهد شد. علت این امر این است که دولت مصطفی الکاظمی با صدور بیانیه‌هایی، حمله گروهک تروریستی داعش به مقرهای الحشد الشعبی را به‌شدت محکوم و اعلام کرد که دولت تمام نیروهای امنیتی عراق را برای سرکوب گروهک تروریستی داعش بسیج خواهد کرد.در عین حال الحشد الشعبی و سایر نیروهای مردمی عراق مانند حزب الله، النجباء وعصائب اهل الحق در آستانه نشست بغداد با تشکیل یک اتاق عملیات مشترک آمادگی خود را برای حفظ امنیت عراق در طول برگزاری نشست سران کشورهای منطقه اعلام کردند. بنابراین کاملا روشن است که در پشت حملات ناگهانی و زنجیره‌ای داعش علیه نیروهای مردمی یک سناریوی آمریکایی-صهیونیستی از پیش طراحی شده وجود داشت که هدف از آن جلوگیری از تشکیل نشست سران
۸ کشور منطقه بود.
فتح الله آملی جبهه دیگری باید گشود